Türkiye’de ödeme sistemleri ve elektronik para kuruluşlarının faaliyetlerini düzenleyen temel yasal çerçeve, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’dur. Bu kanun, ödeme hizmetleri sunan kuruluşların yasal şartlarını, lisans başvurusu süreçlerini ve faaliyetlerine ilişkin esasları belirler. Ayrıca, **Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)*, bu tür kuruluşları düzenleyen ve denetleyen temel kamu otoritesidir.

Ödeme hizmetleri sunmak isteyen her şirketin veya girişimcinin, BDDK’dan lisans alması zorunludur. Bu lisans, kuruluşun yasal olarak ödeme hizmetleri sunabilmesi için gereken en önemli izindir. Lisans süreci, belirli şartların sağlanmasını ve başvuru sürecinde gerekli belgelerin sunulmasını gerektirir.

2.1. Başvuru Süreci

Ödeme kuruluşları veya elektronik para kuruluşları, BDDK’ya başvuru yaparak lisans almak zorundadır. Bu süreçte sunulması gereken belgeler ve başvuru şartları şunlardır:

-Başvuru Formu: İlgili kuruluşun ödeme hizmeti sunma amacını, işleyişini ve planlarını belirten bir başvuru formu doldurulmalıdır.

-Sermaye Şartı: Şirketin belirlenen asgari sermaye miktarına sahip olduğunu gösteren belgeler sunulmalıdır (detayları aşağıda verilmiştir).

-Yönetici Kadrosu: Şirketin üst yönetim kadrosunun yeterliliğini ve sektördeki deneyimini gösteren belgeler sunulmalıdır.

-Teknik Altyapı Raporu: Ödeme sisteminin güvenliğini ve işleyişini sağlayan teknik altyapının özelliklerini içeren bir rapor hazırlanmalıdır.

-İş Planı ve Finansal Tablolar: Şirketin 3 yıllık iş planı ve finansal öngörüleri BDDK’ya sunulmalıdır.

2.2. İlgili Mevzuatlar

Ödeme sistemleri ve elektronik para kuruluşlarının faaliyetleri aşağıdaki mevzuatlarla da düzenlenmektedir:

-6493 Sayılı Kanun: Ödeme hizmetlerinin ve elektronik para kuruluşlarının temel düzenlemesi.

-Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Yönetmeliği: Faaliyetler, denetimler ve lisans başvurularına dair ayrıntılı düzenlemeleri içerir.

Ödeme sistemi veya elektronik para kuruluşu olarak faaliyet göstermek isteyen bir şirketin sahip olması gereken asgari sermaye miktarı, yasal düzenlemelerde açıkça belirtilmiştir. Bu sermaye, kuruluşun faaliyet türüne ve kapsamına göre farklılık gösterir.

– Ödeme Kuruluşları İçin Sermaye Şartı: Ödeme hizmetleri sunmak isteyen kuruluşlar için asgari sermaye şartı 2 milyon Türk Lirası olarak belirlenmiştir. Ancak, hizmetin kapsamına ve sunulacak ödeme altyapısına göre bu miktar artış gösterebilir.

– Elektronik Para Kuruluşları İçin Sermaye Şartı: Elektronik para çıkarma yetkisiyle faaliyet gösterecek kuruluşlar için ise asgari sermaye miktarı 5 milyon Türk Lirasıdır. Bu miktar, elektronik para hizmetlerinin daha geniş kapsamlı ve güvenlikli altyapı gerektirmesi nedeniyle ödeme kuruluşlarına göre daha yüksektir.Sermayenin nakit olarak ödenmiş olması ve şirketin mali yapısının sağlam olduğunun kanıtlanması gerekir. BDDK, bu sermaye koşullarını yerine getirmeyen kuruluşların başvurularını kabul etmez.

Ödeme sistemleri kurarken en kritik konulardan biri de güvenliktir. Türkiye’de faaliyet gösterecek olan ödeme kuruluşları ve elektronik para şirketlerinin PCI DSS (Payment Card Industry Data Security Standard) gibi uluslararası güvenlik standartlarına uygun olarak faaliyet göstermesi zorunludur. Ayrıca, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK)kapsamında da kullanıcı verilerinin korunması önem arz eder.

4.1. Altyapı Gereksinimleri

Ödeme kuruluşları, sundukları hizmetin güvenliğini ve devamlılığını sağlayacak güçlü bir altyapıya sahip olmalıdır. BDDK, başvuru sürecinde şirketlerin bu altyapıya sahip olduğunu gösteren detaylı teknik raporlar talep eder. Şirketlerin, ödeme işlemlerini anlık olarak takip edebilen ve olası güvenlik açıklarını kapatabilen bir sistem kurması beklenir.

4.2. Denetim ve Raporlama

Ödeme sistemleri faaliyetleri, BDDK tarafından düzenli olarak denetlenir. Kuruluşlar, BDDK’ya mali durumlarını, işlem hacimlerini ve teknik altyapılarını düzenli olarak raporlamak zorundadır. Ayrıca, BDDK, bağımsız denetim raporlarını da inceleyerek, kuruluşların faaliyetlerinin yasal mevzuata uygun olup olmadığını kontrol eder.

Ödeme sistemleri ve elektronik para kuruluşları, Türkiye’de faaliyet gösteren diğer ticari şirketler gibi vergi yükümlülüklerine tabidir. Bu bağlamda, gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi gibi vergisel sorumluluklar söz konusu olacaktır. Ayrıca, yapılan her işlem üzerinden belli bir oranda işlem vergisi (BSMV) de tahsil edilmektedir.

Türkiye’de kolay ödeme sistemleri kurmak isteyen girişimciler veya şirketler, yasal olarak belirlenmiş birçok şartı yerine getirmek zorundadır. Bu süreçte en önemli adım, BDDK’dan alınacak lisans ve izindir. Ödeme sistemleri kurmak isteyenlerin, asgari sermaye şartını yerine getirmesi, güvenli bir teknik altyapı oluşturması ve BDDK’nın düzenlemelerine uygun şekilde faaliyet göstermesi gerekmektedir. Türk hukuk sistemine uygun olarak kurulmuş bir ödeme sistemi, e-ticaretin hızla büyüdüğü bu dönemde büyük avantajlar sağlayabilir.

Stj. Av. Ali Enes Karayiğit

Av. M. Talha Arslan