Gizlilik Sözleşmesinde Bulunması Gereken Unsurlar

Gizlilik sözleşmesinin fonksiyonu gereği sözleşmede bulunması gereken unsurlar şu şekilde belirtilebilir;

• Tarafların kimliği

Gizlilik sözleşmesinde taraflar İfşa Eden ve Alıcı şeklinde ayrılabilir. İfşa eden taraf, kendisine ait bilgiyi paylaşan, Alıcı ise gizli bilgi mahiyetindeki bu bilginin yönlendirildiği kişidir.

Taraflar ile ilgili olarak baktığımızda; ilk olarak, gizlilik sözleşmesinde gizli bilginin Alıcının çalışanları veya danışmanları ile paylaşmaması ya da paylaşılacak ise İfşa Eden’in onayına sunulması yönünde hüküm konulabilir. Bu doğrultuda, Alıcı yine yanında çalışan kişilerin de Gizlilik Sözleşmesi’nde yer alan yükümlülüklere riayet etmesini sağlamak zorundadır. İkincisi ise Alıcının da hukuken bu kişilerin gizlilik sözleşmesi kapsamındaki bilgileri paylaşması halinde sorumluluğu olacağıdır.

• Neyin gizli kabul edildiğinin tanımı

Gizlilik sözleşmesinin bu bölümü, gizli bilgilerin ne anlama geldiğinin tanımlanmasıyla ilgilidir. Bu bilgi herhangi bir bilgi mi? Yalnızca sözleşmede yazılan “gizli” olarak belirtilen bilgiler mi? Aktarılan sözlü bilgiler gizli kabul edilebilir mi?

Bir yandan, ifşa eden taraf, diğer tarafın bir boşluk bulmamasını ve sırlarını kullanmamasını sağlamak için bu gizli bilgi tanımının olabildiğince geniş olmasını ister.

Öte yandan, alıcı ise neyi kullanıp kullanamayacağını bilmek için gizli tutması gereken bilgilerin açıkça tanımlandığından emin olmayı istemekte haklıdır.

Özellikle sözlü bilgilerle uğraşmak zor olabilir. Bazı alıcılar, yalnızca yazılı olarak iletilen bilgilerin gizli tutulması gerektiğinde ısrar eder. Yaygın görüşe göre sözlü bilgiler gizli bilgi olarak kabul edilebilir, ancak ifşa eden taraf, açıkladıktan kısa bir süre sonra diğer tarafa yazılı olarak teyit etmek zorundadır. Böylece alıcı taraf hangi sözlü ifadelerin gizli sayılacağına dair somut bir bilgiye sahip olur.

• Alıcı tarafın gizlilik yükümlülüğünün kapsamı

Gizlilik sözleşmesinin özü, bilginin alıcısı için iki bölümden oluşan bir yükümlülüktür: gizli bilgileri gerçekten gizli tutmak ve gizli bilginin kendisini kullanmamak.

Dolayısıyla ilk kısım, gizli bilgiyi alan kişinin bunu gizli tutması gerektiğidir. Ve bu genellikle, alıcının başkalarına erişmesine izin vermemek için makul adımlar atması gerektiği anlamına gelir. Örneğin, makul adımlar arasında, alıcının şirketinden yalnızca birkaç kişinin bilgilere erişmesi ve tümünün gizlilik kısıtlamalarının niteliği hakkında bilgilendirilmesi yer alabilir.

İkinci kısım da çok önemlidir: alıcıların bilgileri kendi başlarına kullanamaması. Sonuçta, isteyeceğiniz son şey, başkalarının sizin fikrinizden yararlanmasıdır.

Gizlilik sözleşmesinin kapsamı yeterince genişse, gizlilik yükümlülüklerini veya kullanım dışı sözleşmelerini ihlal etmeleri durumunda zararlar için dava açabilir veya alıcıları durdurabilirsiniz.

• Gizlilik sözleşmesinde gizlilikten istisna tutulanlar

Her gizlilik sözleşmesi, alıcı tarafın yükümlülüklerinden belirli istisnalara sahiptir. Bu istisnalar, karşı tarafın bilgileri gizli tutmasının adil olmadığı veya çok külfetli olacağı durumları ele almayı amaçlamaktadır. Yaygın olarak gizlilik sözleşmesinde istisna tutulan bilgiler şunlardır;

• Herhangi bir gizlilik taahhüdü altında bulunmadan önce alıcının yedinde olan bilgiler,
• İfşa edildiği esnada veya öncesinde kamuoyu tarafından bilinen bilgiler,
• Yürürlükte olan kanun ya da düzenlemeler ya da verilmiş olan bir mahkeme kararı, idari emir gereğince hukuken açıklanması zorunlu bilgiler,
• Gizlilik yükümlülüğü olmayan başkaca bir kişiden edinilen bilgiler ve
• İleriki tarihte kamuoyuna Sözleşme ihlal olmaksızın ve taraflara kusur atfedilmeksizin mal olan bilgiler.

Yukarıda yer alan durumlarda alıcıdan bu bilgileri gizli tutması beklenemeyeceği gibi bu bilgilerin ifşa olması halinde, ifşa eden kişinin de herhangi bir talebi olamayacaktır. Taraflar pek tabi ki kendi iradeleri nezdinde, kapsam dışı kalacak hususları genişletebilir.

Ancak her ne kadar kapsam dışı bırakılsa da görüldüğü üzere alıcının bu bilgilerin kendisi tarafından ifşa edilmediğini veya kendisi tarafından ifşa edilse dahi bu bilgilerin İfşa eden tarafından sağlandığı gibi hususları ispat etmesi gerekecektir.

• Anlaşmanın süresi

Gizlilik Sözleşmesi taraflar arasında belirli bir süre geçerli olacak şekilde düzenlenebileceği gibi süresiz de olabilir. Süre hususuna ilişkin olarak, sözleşme konusu gizli bilgilerin ne kadar süreyle gizli kalması gerektiği önem arz etmektedir. Yine de her şekilde sözleşmenin süresinin belirlenmesinde piyasa durumu, tarafların faaliyet alanı gibi birçok etken söz konusu olabileceği gibi asli değişken tarafların iradesidir.

Gizlilik Sözleşmesinin İhlali ve Cezai Şart

Gizlilik sözleşmesinin ihlalinden kaynaklanan zararların miktarını belirlemeye çalışmak genellikle çok karmaşıktır. Bu nedenle, sözleşmeye dayalı bir yerine getirilmemeden kaynaklanan zarar için bir ceza hükmünün konulması yararlı olabilir.

Bu bağlamda, gizlilik ihlalinden kaynaklandığı varsayılan zararla ilgili olarak ceza tahmini makul olmalı ve farklı ihlal durumlarına göre farklı ceza türlerinin oluşturulabileceği dikkate almak önemlidir.

Gizlilik Sözleşmesinin Sonunda Gizli Bilgilerin İadesi

Anlaşmanın sonunda, gizli bilgilerin genellikle alıcı tarafça iade edilmesi veya imha edilmesi gerekir. Gizlilik sözleşmesi, bunun tam olarak nasıl ve ne zaman gerçekleşmesi gerektiğini belirten bir madde içermelidir. Bu, büyük ölçüde ilişkinizin koşullarına bağlı olabilir.

Sabit disklerin, USB’lerin, flash sürücülerin, e-postaların vb. ortaya çıkması nedeniyle, elektronik olarak paylaşılan her bilgiyi tamamen yok etmek veya geri vermek neredeyse imkânsızdır. Ancak bu tür bir hüküm, alıcı tarafa, alınan tüm bilgilerin iade edilmesi veya silinmesi gerektiğini bildirir. Bilginin silinmesi zorsa, madde, alıcı tarafın bilgileri normal iş akışı içinde kullanmasını veya gelecekte paylaşmasını önlemek için bir madde içerebilir.

• Start-up Hukuku ve Gizlilik Sözleşmesi

Yukarıda bahsi geçen konularda, günümüzde yaygın olarak girişimcilerin fikirlerini yatırımcı ya da 3. parti gelişticilerle paylaşmaları halinde çalınma riskini göze alamamaktalar. Bu nedenle yukarıda tüm detayları ilgili olarak paylaştığımız gizlilik sözleşmesi kapsamı ve geerlilik şartları kapsamında sözleşmenizi hazırlayabilir ve görüşme öncesinde gizlilik sözleşmesi imzalayabilirsiniz.

Stj. Av. Şeyda FİDAN

Av. M. Talha ARSLAN